Fietspad

Beelddenkers op jonge leeftijd vatten veel dingen letterlijk op. Taal is al niet ons ding maar dan zijn er ook nog eens spreekwoorden en gezegdes. We gebruiken ze te pas en te onpas. De betekenis is bijna altijd figuurlijk. In ‘Dan komt de Aap uit de mouw’ elke week de betekenis en oorsprong van een spreekwoord of gezegde.

‘Toitoitoi’

Als ik optreed met mijn koor dan zeggen we tegen elkaar ’toitoitoi’. En als een achtste groeper zijn musical gaat doen, als een cliëntje een spreekbeurt heeft, voor een examen zit. Dan moet ik het vaak wel uitleggen. Onbekenden of mensen die wat verder weg staan ‘mogen’ rustig succes wensen maar onder elkaar, heel dichtbij, dan is ’toitoitoi’ bijna een geheim codewoord. Hoe komt dat toch?

Betekenis

Succes gewenst. Tevens bezweringsformule bij het afkloppen. Om als het ware te verhoeden dat iets waarover je spreekt werkelijkheid zal worden. Je ontdoet het dan van zijn gevaar. Veel succes. Sterkte. Geluk gewenst. Op goed geluk. 

Oorsprong

De uitdrukking komt uit het Jiddisch. ‘Unberufen, unbeschriejen, vaak gevolgd door toi, toi, toi (…), bezweringsformule waarmee het zojuist genoemde of alleen maar gedachte en daarmee opgeroepen gevaar geneutraliseerd en tot ongenoemd gereduceerd wordt. In joodse mond en vandaar onder andere in toneelkringen. Unberufen/unbeschriejen = Duits, letterlijk: ‘onaangeroepen, onbejammerd’. (Bargoens woordenboek). In de toneelwereld heerst het bijgeloof dat je een collega aan het begin van een voorstelling geen succes mag wensen want dat brengt onheil. In het Duits zegt men Hals- und Beinbruch, in het engels Break a leg. 

‘Toitoitoi’ dus voor alle workshopgevers morgen in de zandbak