Voor mij is beelddenken een zo vanzelfsprekend begrip dat ik soms vergeet dat het voor de ouders en leerkrachten op mijn weg, soms nog geheel nieuw en onbekend is. Dan ben ik al aan de slag, zie de mogelijkheden, het totaalplaatje. En dan vergeet in mijn enthousiasme ze mee te nemen vanaf stap 1. En laat dat nu ook typisch een kenmerk  zijn van mij en mijn visueel ingestelde cliëntjes. 

Beelddenker

Hij kijkt dromerig van je weg en lijkt niet te luisteren. Hij gaat bij tijd en wijle volledig op in zijn eigen wereld. Het lijkt wel of je verbaal niet tot hem doordringt. En als hij een verhaal vertelt ontbreekt, voor jou, elke logica, laat staan dat het chronologisch is. Hij komt vaak verrassend uit de hoek met vragen zoals; Bestaat het lied als je het niet zingt? Wil een goudvis niet geknuffeld worden? Hij bouwt moeiteloos de meest ingewikkelde bouwwerken in minecraft, of van lego uit(in) zijn hoofd in opperste concentratie terwijl hij anders geen moment stil kan zitten. Zijn handschrift is onleesbaar, spelling een drama maar haalt ineens wel een 10 voor Engels. Klokkijken ho maar en wel precies weten wie waar zat tijdens de barbecue van twee jaar geleden in Frankrijk op de camping en wat ze aan hadden. 

Gaat dit over jouw kind, jouw leerling? Dan kon het wel eens een beelddenker zijn.

In ons hoofd

Alles wat er om ons beelddenkers heen gebeurt verwerken wij visueel. Het komt allemaal in beelden binnen. Vormen, kleuren, ruimtelijk, drie-dimensionaal, vaak bewegend en vol fantasie en associaties. Dat bekijken we als vanuit een helikopter, vanuit het totaal overzicht en alles tegelijkertijd en naast en door elkaar. Dat is nogal dynamisch, zeg maar druk in het hoofd. En zonder woorden, zonder taal. De zich onmiddellijk aan ons opdringende werkelijkheid moet ook meteen vertaalt worden in beelden om begrepen te kunnen worden. Daarom kijken we van je weg. Zeker de jonge beelddenker kan daar niet mee wachten of het even parkeren voor later. Later bestaat niet, voor ons is er alleen het nu. Een intens nu. 

Als je dit weet, en probeert te begrijpen, dan snap je misschien dat je kind helemaal geen tijd heeft om naar je te luisteren. Het dagdromen is keihard (ver)werken in ons hoofd. Daar komt nog eens bij dat het ook altijd een enorme zintuiglijke beleving is. Pien van den Boorn beschrijft het als volgt; “Het beeldend vermogen van beelddenkers bestaat dus (op zijn minst) uit vliegens vlugge beelden, bewegingen, emoties, schema’s, vlakken en sfeertekeningen, zich opdringend in één oogopslag. Omdat de beelddenker zijn informatie voornamelijk via zijn zintuigen opdoet (èn verwerkt), wordt hij vaak als ‘holistisch denker’ beschreven.” Dan begrijp je misschien ook dat het een grote inspanning vergt om dit alles om te zetten naar taal. En dat kost tijd.

Ruimtelijk denken

Als niet-beelddenker, of taaldenker, heb je altijd woorden in je hoofd, zichtbaar en een soort van ‘hoorbaar’. Je kunt ze naar hartelust husselen in je gedachten en hebt hele zinnen paraat. Maar misschien herinner je de eerste keer dat je van iemand de opdracht kreeg om iets te visualiseren en hoe moeilijk dat wellicht voor je was. De sprong van één-dimensionale talige gedachten naar een twee-dimensionaal plaatje in je hoofd kan dan voor jou al een grote zijn en veel inspanning vragen. Wel, de sprong van een drie-dimensionale film in het hoofd van je in beelden denkende kind, naar de grillige onduidelijke lijnen van ronddraaiende letters waarmee je woorden moet vormen is daarmee vergeleken bungeejumpen.

En dat zijn nog maar een paar van de kenmerken.

Gedachten in taal of gedachten in beelden. De overeenkomst (waar de beelddenker altijd naar op zoek is, in tegenstelling tot de meestal naar verschillen zoekende taaldenker) zit hierin; leer van je gedachten te houden zodat je de wereld om je heen kunt liefhebben. Leer je anders lerende, anders levende kind van zijn visuele gedachten te mogen houden, zijn beeldende binnenwereld, zodat ze de talige wereld om hen heen ook kunnen gaan liefhebben

en de wereld hen.