Oordelen

We vinden al heel snel iedereen maar druk, onrustig, ongeconcentreerd. Of te stil. Onbeleefd, overenthousiast, te nieuwsgierig. Of te mat. We noemen ze niet slim, of juist heel erg knap, niet sociaal, snel of alert genoeg. Zoveel oordeel over hoe wij denken te moeten vinden dat een ander zou moeten zijn. Ook al is die ander je kind. Wie heeft deze standaard gezet? Waarom willen we daar met zijn allen aan voldoen?

Het is nooit goed en al helemaal niet genoeg als je ons zo hoort als leerkracht, trainer, baas, collega, ouder, familie. In het nieuws, op de sociale media, op het sportveld weten we met zijn allen heel goed wat er niet deugt. Aan de ander. En dus hoor je dat ook terug op het schoolplein. Kinderen onder elkaar nemen dat over van ons. Ze weten perfect wie welk stickertje geplakt kreeg en zijn er bijna blij mee. Stel je voor, dat je niks hebt! 

Labelen

Bovendien hebben we talrijke instanties gemachtigd om te diagnosticeren, want geen labeltje betekent immers geen geld en geen behandeling. Wat zijn we druk met het zetten van een passend probleem bij elk kind. Als we niet uitkijken zien we het kind zelf niet meer. We duwen en trekken net zo lang tot het in een door ons bedacht hokje past. En laten ondertussen nog steeds een aantal onderwijsmethodes op ze los daterend uit de tijd van de industriële revolutie, terwijl deze tijd meer en een beroep zal doen op hun grote, zo weinig aangeroerde creativiteit.  

En wat als we nu eens zouden vragen wat hij er zelf van vindt? Zou dat mogen? In plaats van vooral te horen wat de omgeving aan oordelen heeft? In plaats van conclusies te trekken en te labelen, een vraag stellen? Meer inspirerend en krachtiger dan het antwoord al klaar hebben is de vraag zelf.

Luisteren

Al luisterend en vragend op zoek naar het verhaal achter het gedrag dat wij als problematisch hebben geclassificeerd. Daarvoor heb je eigenlijk maar 3 dingen nodig: De juiste omstandigheden, een gevoel van oneindigheid en luisteren.

Luisteren is een enkele oprechte nieuwsgierige open vraag stellen. En dan je mond houden. Soms heel lang je mond houden. Misschien heeft je kind een andere verandering nodig dan je bedacht had en dat ontdek je alleen maar door te luisteren. Het antwoord is ook minder belangrijk dan de vraag stellen.

Een gevoel van oneindigheid krijg je niet door je kind even wat snelle effectieve vragen te stellen in de vijf minuten die je nog hebt als je je van de sport naar de volgende hobby hebt vergaloppeerd voordat ze moeten gaan slapen zodat jij bij die extra vergadering kunt zijn. Dus de factor tijd. De tijd nemen en tijd hebben en dat ook uitstralen. 

De juiste omstandigheden zijn dat in jij in elk geval offline bent en niet gestoord wordt door bliepjes en piepjes van buitenaf. En het besef dat als je kind morgen de eerste spreekbeurt heeft dat niet de meest ideale omstandigheid is voor een goed gesprek, ook al komt dat jou nu goed uit. 

Bedenk dat je kind niet zijn van buitenaf opgelegd label is. Je kind is niet zijn diagnose, zijn (leer) stoornis, zijn gedrag.

Hij is wie hij is.

En dat is een totaal ander uitgangspunt. Dan wordt dat in aanvang lastige luisteren ineens het horen en zien van je kind, voor wie hij is.  

*****

Als ik je vraag naar mij te luisteren
en jij begint mij adviezen te geven
dan doe je niet wat ik je vraag.

Als ik je vraag naar mij te luisteren
en jij begint mij te vertellen waarom
ik iets niet zo moet voelen als ik het voel,
dan neem je mijn gevoelens niet serieus.

Als ik je vraag naar mij te luisteren
en jij denkt dat je iets moet doen om
mijn problemen op te lossen,
dan laat je mij in de steek,
hoe vreemd dat ook mag lijken

Dus, alsjeblieft, luister alleen maar naar
me en probeer me te begrijpen.

En als je wilt praten, wacht dan even en
ik beloof je dat ik op mijn beurt naar jou
zal luisteren.

***

Mijn boek: Tim en de blauwe draak verschijnt in Januari 2022. Geïllustreerd door Tietia Feikens. Tim woont in Wakkerland. Slapen is hier verboden. Dromen zijn door de Koningin bij wet verboden en erover praten betekent de doodstraf. Tijd om hier verandering in te brengen. Uit het verboden boek dat hij in het geheim heeft gelezen, weet Tim dat dromen en zelfs nachtmerries belangrijk zijn om goed te kunnen slapen. En je wordt er gelukkiger door. Samen met zijn Opa gaat hij op zoek naar de Meesterdromenvanger in Dromenland. De reis alleen is al gevaarlijk. Hopelijk kan hij hen helpen want de Koningin is een geduchte tegenstander. Als het Tim allemaal te lang duurt, gaat hij zelf op onderzoek uit. Is Tim dapper genoeg om ervoor te zorgen dat iedereen weer goed kan slapen? Durft hij te vliegen op een blauwe draak?