Tijdens het laatste stukje van haar reis was ik haar stille getuige. Als er al een ritme was werd deze bepaald door wie er kwam en ging. Toegewijde professionals van buurtzorg verleenden in alle rust zorg op maat en waren er altijd op het juiste moment. Mensen kwamen af en aan, op zoek naar een glimp van contact. Verder bestond de tijd niet. De bron viel langzaam droog, nauwelijks onderstromen meer. Stilstaand water. Een stilte nog vol bewustzijn, geen lege stilte, eerder verzadigd, als na de laatste noot het applaus op zich laat wachten. De magische ruimte tussen twee uit elkaar liggende akkoorden. Af en toe keken we elkaar in het oog en vroeg ze om muziek met haar wijsvinger op de droge lippen. Dan hield de stilte even in. En altijd moest het Aafje Heynis zijn. Geen psalm, geen orgelspel, geen haastig domineesgebed bereikte haar nog. Over alle grenzen van het leven heen deelden we onze voorliefde voor Bach.
Een gesprek kon een hele middag duren. Een woord, een beeld en dan weer slapen, wegdrijven, op een helder moment terugkomen en het door mij zorgvuldig bevroren beeld weer in gang zetten en langzaam tot de essentie komen.
“Ik denk dat ik doodga.”
“Ja.”
“Ik ben bang!”
“Angst bestaat niet.”
“Wat is angst dan?”
“Angst is een gedachte.”
“Dus ik denk aan de dood?”
“Ja. Je bent niet bang voor de dood, je bent bang voor de gedachte aan de dood.”
“Ja, dat zeg jij altijd. En toch ben ik bang.”
“Wat is doodgaan dan?”
“Dat weet ik niet.”
“Je bent dus bang voor iets dat je niet kent?”
“
En toch heb ik er wel beeld bij”, glimlachte ze. Samen vulden we dan de beelden in. Soms groots en meeslepend, dan weer vol simpele eenvoud, met licht en nieuwe kleuren en grote verwondering. Haar eigen woorden riepen soms verwarrende associaties op waardoor het moeilijk leek bij het onderwerp te blijven. Maar voor mij prima te volgen. Op zeker moment zei ze met haar eigen humor; “Lijk ik nu eindelijk op een beelddenker?” En ik kon het alleen maar beamen. Alsof haar logische linker brein het al had opgegeven en ze onwennig haar laatste tijd moest doorbrengen met het rechter brein.
Bang werd stilaan rustig, en maakte plaats voor nieuwsgierigheid, overgave en verlangen. Tot we samen klaar waren voor het grote afscheid.
