Liever luisteren dan lezen?

Er waren tijden dat ik mijzelf nogal eens omslachtig probeerde uit te leggen. Dat er zich in mijn hoofd voortdurend films afspelen. In kleur en 3-d. Dat er ook altijd plaatjes zijn. Sommige klein, vaag, in zwart wit, onscherp. Andere zijn groot, in kleur, helder. Dat het altijd beweegt. Dat ik vaak in mijn hoofd rondloop als in een kasteel. Hoe de muziek een rol speelt en altijd hoorbaar en zichtbaar aanwezig. Hoe ik een project, uitdaging of vraag eerst in mijn hoofd van alle kanten bekijk, er boven hang en vanuit dat totaaloverzicht reageer. Dan legde ik uit al pratend, bewegend en gebarend, hoe ik in mijn hoofd door de vele gangen op zoek kan zijn naar het juiste antwoord dat ergens in een kamer ligt opgeslagen. Het kasteel als een onmisbare zelf aangebrachte ordening om niet helemaal gek te worden. 

“En dan denk je ook nog tussendoor?”

Werd er meestal gevraagd als ik uitverteld was…..

“D a t  Z I J N  m ij n  g e d a c h t e n ! ” 

Het was praten tegen de muur. Men keek wat glazig terug en reeg in snelle gedachten letters aaneen tot woorden en correct gespelde chronologisch opgebouwde oordelen. Die altijd op het zelfde neerkwamen; doe maar gewoon en vergeet die malligheid, je moet beter je best doen en, standaard; haal eerst maar eens betere cijfers. Dan mag je naar de plaatjes in je hoofd kijken. De arrogantie! 

Dat was toen, lang geleden. Zou je denken. Laat het los. Doe ik. Alleen, het blijft bij maar terugkomen. Mijn hoogbegaafde, hooggevoelige, in beelden denkende kids op school worden nog steeds door leerkrachten weggezet als de ‘creeps’, met dezelfde woorden van toen.

De gemiddelde leerling, wat dat dan ook mag zijn, neemt klakkeloos dit oordeel over. Voor dat ze in groep 5 zitten weten ze haarfijn te vertellen wie er niet normaal is in de groep, wie erbij hoort en vooral wie niet. De ‘normalen’ negeren de creep, isoleren hem sociaal, sluiten hem buiten of gaan pesten. Dat heeft een enorme impact, al is dat misschien niet zichtbaar. Het buitensluiten, wat we dus op school leren en daarmee ons leven lang door gaan, is evolutionair gezien uitstoting, ‘de dood’. Hersenonderzoek toont aan dat afwijzing en buitensluiting dezelfde delen in onze hersenen activeren als fysieke pijn.

Als we een voorbeeld zijn, ongewild of juist bedoeld, is dat dus, in het licht van bovenstaande, een enorme verantwoording. Een lastige ook. Eerst bewust worden van je clichématige oordeel en dat vervangen door een oordeelloze benadering. Maar als je weet dat de gevolgen van uitsluiting en pesten gelijkstaan aan een ernstig trauma (PTSS) dan zou je er op zijn minst over na kunnen denken voor je de volgende keer aan een beelddenker vraagt om normaal te doen.