‘Jan wil later ook boer worden’, zegt de trotse vader tijdens de intake. ‘Kan hij mooi het bedrijf overnemen.’ ‘Goh’, zeg ik zo neutraal mogelijk, ‘heb je altijd al boer willen worden?’ Jan schudt zijn hoofd. ‘Nee, eerst wilde ik dokter worden en toen veearts. En toen niet meer. En nu wil ik net als papa op de trekker rijden.’ Hoewel ik vooral bezig ben met wat mijn cliëntjes zijn op dit moment in plaats van wat ze later willen worden krijg ik op deze manier wel veel interessante informatie aangereikt. 

Jan staat voor veel kinderen. Ze zijn vooral bezig met het hier en nu. Vandaag is belangrijk, dit moment. Zelfs morgen kan in hun beleving ver weg zijn. Voor de omgeving is dat blijkbaar niet genoeg. Het is niet genoeg wie je nu bent. Het gaat er om wat je later wilt worden. Zo snel als mogelijk is willen ze je voorbereiden op de dagelijkse lasten van een degelijke (vooral niet leuke) baan met auto en te hoge hypotheek zodat we uren in de file staan om het huis te kunnen betalen waar we bijna nooit zijn. We leren ze stelselmatig de waardevolle kunst af om in het nu te leven en wekken de indruk dat wie ze zijn nog lang niet goed genoeg is. In de klas en thuis wordt ze regelmatig gevraagd of ze al weten wat ze later willen worden. Als ze daar dan al een antwoord op hebben om jou te plezieren; chirurg, piloot of dokter, sabelen we ze meteen neer. Daar moet je wel heel veel voor leren hoor. Dan moet je heel lang naar school. Dan mag je wel eens beter je best gaan doen op school. Kun jij dan wel zo goed leren? Dan mag je Cito-score wel eens wat hoger. Dat is toch niks voor je jou, je hebt hoogtevrees, je kunt niet tegen bloed. 

Jan zei wat hij zich op dat moment kon voorstellen, morgen kon het weer anders zijn. Daarmee voldeed hij natuurlijk niet aan de verwachtingen. Hij leerde snel. ‘Ik word boer, net als papa’. Kijk, daar scoorde hij hoog mee, dat was precies het antwoord dat men van hem verwachtte. Hij was er inmiddels zelf ook van overtuigd dat hij niet kon leren. 

Ik was er ook nooit mee bezig. Als men bleef aandringen, thuis en op school dan haalde ik mijn schouders op. Ik wist het echt niet. Na verloop van tijd antwoordde ik dat ik ‘Jack’ wilde zijn. De rebelse dierenarts uit de serie met de schele leeuw. Hij handelde nooit volgens protocol, kwam daardoor steevast in de problemen maar; hij redde er vele levens mee. Grote inspiratiebron op het schoolplein als er een nieuw avontuur nodig was. De omgeving vulde dan in dat ik dierenarts wilde worden. En dat kon natuurlijk helemaal niet, not done in de familie, bovendien kon ik toch niet leren?

Hoe leg je als 8 jarige uit dat je op dit moment alleen maar Jack wilde zijn om wie hij was, omdat hij anders was en daar geen probleem mee leek te hebben. Ik wist inmiddels uit ervaring dat het knap lastig was om anders te zijn dan het gemiddelde. 

Het kostte niet veel denkwerk om al snel het meest bevredigende antwoord te vinden. Waardoor ik verzekerd was van complimentjes en vertederde blikken. Ik ging soldaat worden, net als mijn vader. Daarna werd er nooit meer naar gevraagd. Ze hadden me er van overtuigd dat ik toch niet kon leren. 

Dan kom je in een gezin waar de oudste zoon worstelt met een opstel, nota bene als huiswerk meegekregen met als titel, jawel; Wat ik later wil worden. Hij wist het niet, vond het een stomme titel en had al uren met een leeg vel voor zich gezeten. Ik gaf hem groots gelijk, zijn ouders ook. Wat een ruimte gaf dat en wat een ontspanning op zijn gezicht. In een paar zinnen beschreef hij wat hij vond van de opdracht en wat hij nu wilde zijn. Hij ontving er natuurlijk een magere V voor met rode pen. Maar de boost voor zijn zelfbeeld was onbetaalbaar.